Out of Control

Η Αθήνα βρίσκεται σε μια ιδιαίτερη καμπή. Την παρατηρούμε να μεταλλάσσεται επηρεαζόμενη από πρωτόγνωρες δυναμικές συνθήκες: Τα μεγάλα έργα υποδομής που ολοκληρώθηκαν πριν από την Ολυμπιάδα έχουν δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο αναπτυξιακών παραμέτρων. Ο πληθυσμός της πόλης συνεχίζει να μεγαλώνει και εμπλουτίζεται από νέες κουλτούρες και πολιτισμούς. Ο ιστός της μητρόπολης των Αθηνών ξεχειλίζει πέρα από τα όρια του λεκανοπεδίου της Αττικής με γοργούς ρυθμούς. Το κλίμα της πόλης επηρεάζεται αργά αλλά σταθερά από το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Η αρχιτεκτονική ως συνθετική οπτική αισθητικών, κοινονικοπολιτικών, οικονομικών, επιστημονικών και φιλοσοφικών ερεθισμάτων βρίσκεται στο περιθώριο των εξελίξεων. Αντιλαμβανόμαστε την συνθήκη αυτή σαν μια χαμένη ευκαιρία, μια σπατάλη πνευματικού κεφαλαίου που διαθέτει η κοινωνία μας.

Η παρατεταμένη απουσία της αρχιτεκτονικής στον προβληματισμό για την Αθήνα αποτελεί την αφορμή για τη συμμετοχή μας στην πρωτοβουλία Athens9. Όπως είναι φυσικό σε κάθε συλλογική προσπάθεια, πολλά ερωτήματα προκύπτουν σε σχέση με τη μορφή και το σκοπό της. Χρειάζεται τελικά μια ομάδα από αρχιτέκτονες χωρίς κοινές φιλοσοφικές, πολιτικές ή αισθητικές βάσεις να εκφράσει ένα κοινά αποδεκτό μανιφέστο; Ποια είναι η κινητήρια δύναμη που καθοδηγεί μια προσπάθεια χωρίς εκφρασμένη κεντρική σύλληψη (concept) ;

Από τη στιγμή που δεν υπάρχει ένα συνεκτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούμε (Athens9) θα θέλαμε να εκφράσουμε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε εμείς (deca) τις δυνατότητες της περιπέτειας που έχουμε ξεκινήσει.
Στόχος μας είναι το Athens Update να λειτουργήσει σαν δεξαμενή ιδεών και κυρίως σαν μια ανοιχτή διαδικασία ανταλλαγής κι αλληλεπίδρασης με μόνο περιορισμό το κοινό ενδιαφέρον για την Αθήνα.

Στη θέση μιας κοινής βάσης κι ενιαίας ιδεολογίας οραματιζόμαστε ένα σύνολο του οποίου η δυναμική δεν προκύπτει από την ομοιογένεια αλλά από το πλήθος και την πολυφωνία. (εικ. 1,2)
Στο Out of Control o Kevin Kelley μελετά τη λειτουργία της κυψέλης και τη νοημοσύνη του σμήνους μελισσών. Η αρχή της κυψέλης (hive mind) βασίζεται στην ευφυία, την πολυπλοκότητα και τη διάδραση (interaction) που αναπτύσσει το σύνολο του οργανισμού με χαρακτηριστικά που δεν κατέχουν ατομικά τα μέλη της. Αυτόνομα μέλη διατηρούν διασυνδέσεις μεταξύ τους αλλά όχι με έναν κεντρικό κόμβο. Δεν υπάρχει αλυσίδα παραγωγής αλλά μια πολλαπλότητα από παράλληλες ενέργειες των οποίων η σημασία έγκειται στο σύνολο που ανήκουν. Σε υψηλό βαθμό συνδεσιμότητας και μεγάλο αριθμό μελών, η δυναμική της μάζας παίρνει το πάνω χέρι.
Η Αθήνα των διάσπαρτων συλλογικοτήτων, της ατομικής πρωτοβουλίας και της διάτρητης κεντρικής οργάνωσης μοιάζει ιδανικός τόπος για την εγκατάσταση μιας κυψέλης ιδεών.

Το blog που έχει ξεκινήσει είναι ένα από τα μέσα όπου σκέψεις, ιδέες και συνθέσεις μπορούν να συγκροτηθούν σε σύνολο με δυναμικό τρόπο, ενσωματώνοντας τον παράγοντα του χρόνου, της ροής και του στιγμιαίου. Με αφετηρία το blog φανταζόμαστε το Athens Update ν'απλώνει πλοκάμια προς άλλα μέσα, εξερευνώντας διαφορετικούς τρόπους παραγωγής, ανταλλαγής κι επικοινωνίας ιδεών. Χρειαζόμαστε τροφή για σκέψη, συνεργούς και πλατφόρμες συνδέσεων.


Οι λόφοι ως παρατηρητήρια μιας πόλης που μετακινείται προς τα δυτικά με σημαία τις γκαλερί.
[Λέανδρος / No more securitad (1998) ]












Η Αθήνα σαν δίπολο του αρχαιοελληνικού κάλλους και της μικροαστικής αναρχίας. [Τσουμπλέκας Δ. / Ουδεμιά Ευθύνη. Free Parking (2000)]

Τότε που η Πανεπιστημίου ήταν πεζόδρομος και φιλοξενούσε υπογείως της την Εθνική Βιβλιοθήκη. Ένας "ποταμός γνώσης" 900 μέτρων από το Σύνταγμα ως την Ομόνοια, ανάμεσα στην Ακρόπολη και το Λυκαβηττό.
[Chi Wing Lo, Δαβλάντη Παναγιώτα / Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (1993)]












Πώς να χαράξετε μια καινούργια
πορεία στην Αθήνα με φωτοβολίδες
ανά τριάντα βήματα
- το φως ορίζει χώρο.
[Francis Alys / Performance για την Outlook (2004)]


Το κάποτε που έγινε τώρα της πόλης που θα σχεδιάζεται με βάση την τηλε-εργασία, την τηλε-διεύθυνση - όταν η εγγύτητα ορίζεται με ταχύτητες επικοινωνίας. [Τάκης Ζενέτος / Ηλεκτρονική Πολεοδομία (1969)]







Ένας επιχειρηματίας διαχέει τα δωμάτια του σπιτιού του σε διάφορα σημεία της Αθήνας
από φόβο για τρομοκράτες που μπορεί να τον παρακολουθούν. [Χρήστος Παπούλιας / Η διασκορπισμένη κατοικία (2002)]