Thursday, November 16, 2006

Το Θρανίο και το Σύννεφο

Πόσο μεγάλη σχέση μπορεί να έχει ένα έπιπλο με μια πόλη? Τι ρόλο μπορεί να παίξει ένα εκπαιδευτικό σύστημα στην εξέλιξη της Αθήνας? Πως μπορεί να είναι η κατάσταση των σχολείων ένα από τα πραγματικά προβλήματα της πόλης, αφού το πρόβλημα παραμένει ακριβώς το ίδιο και σε ένα χωριό? Όταν επέλεξα το σχολικό κτίριο σαν το θέμα της συμμετοχής μου στο Athens Update δεν το σκέφτηκα ούτε προς στιγμή σαν ένα πολεοδομικό ζήτημα, αλλά σαν μία περιοχή ζητημάτων τα οποία η αρχιτεκτονική της επικοινωνίας μοιάζει να έχει ξεχάσει. Για να το πω πιο απλά: Τα media έχουν την τάση να συνδέουν την αρχιτεκτονική με κτίρια πολιτιστικού ή κοινωνικού χαρακτήρα και να δικαιολογούν την ύπαρξη του αρχιτέκτονα για ομορφιά, άντε και για branding, και αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο ένα επίτευγμα σε μία χώρα που σχεδιάζεται στο μεγαλύτερο ποσοστό της από λογιστήρια κατασκευαστικών εταιριών. Οπότε η μελέτη έχει και σαν σκοπό να μεταθέσει το ενδιαφέρον στο σχολείο σαν το σημείο εκκίνησης της κοινωνίας, και να θέσει ορισμένα θέματα υπό συζήτηση. Πιστεύω ότι ο σχεδιασμός ενός συστήματος σχολικών κτιρίων είναι τεράστιο σαν αντικείμενο μελέτης οπότε και γι’αυτό το προσεγγίζω (όπως διάβασα σε κάποιο σχόλιο) εννοιολογικά, ερευνητικά και πειραματικά, χωρίς να θέσω ένα συγκεκριμένο στόχο, αλλά περισσότερο σχεδιάζοντας ερωτήματα και συλλέγοντας απαντήσεις και σχόλια.
Το Θρανίο είναι το σπίτι του μαθητή, ο χώρος που αισθάνεται ασφαλής και που θα προσπαθήσει να οριοθετήσει και να το τροποποιήσει από την πρώτη κιόλας μέρα στο σχολείο, γράφοντας πάνω του οτιδήποτε θα τον βοηθήσει να καθιερώσει την ταυτότητα του μέσα στο χάος της τάξης. Το θρανίο είναι όχημα, βήμα, ασπίδα, σπίτι, παρατηρητήριο, ρούχο, κρίκος σε μία αλυσίδα, εφιάλτης και σύντροφος. Μια παράταξη από θρανία φτιάχνει μια τάξη και μια παράταξη από τάξεις φτιάχνει ένα σχολείο.

Lee Bull
Σήμερα ίσως να φανταζόμαστε το ιδανικό θρανίο να περιέχει και τον προσωπικό υπολογιστή του μαθητή, να έχει χώρους για CD, ίσως ένα μικρό εκτυπωτή ενσωματωμένο, τα καλώδια οπωσδήποτε να είναι κρυφά και να περνάνε μέσα από τον σκελετό του επίπλου, ίσως και ο υπολογιστής να διπλώνει και να κρύβεται για τις ώρες που το θρανίο θα χρησιμοποιείται σαν παραδοσιακό τραπέζι, αλλά γενικά θα είναι ένα μικρο ηλεκτρονικό γραφείο με όλες τις ανέσεις για τον μικρό μελλοντικό υπάλληλο και τελικά θα βλέπει σε αυτό το καταπληκτικό επιπλάκι το πιθανώς πληκτικό μέλλον του.

Όμως αυτή η εξέλιξη δεν είναι και η απολύτως σίγουρη γιατί βλέπουμε σιγά σιγά το concept του προσωπικού ηλεκτρονικού υπολογιστή να έξατμίζεται μπροστά στα μάτια μας. Με υπηρεσίες όπως το Flickr (αποθήκευση φωτογραφιών) to YouTube (αποθήκευση βίντεο) και το MySpace (καταγραφή προσωπικότητας και σχέσεων) να απομακρύνουν τα προσωπικά μας δεδομένα από τον σκληρό μας δίσκο, και να πηγαίνουν στους εκατομμύρια σκληρούς δίσκους που έχουν εγκαταστήσει οι μεγάλες εταιρίες (Google, Yahoo, Microsoft κλπ.) σε server farms κυρίως στη δυτική ακτή της Αμερικής που το ρεύμα είναι φτηνό και σταθερό (The Information Factories, Wired 11-06), σε λίγο καιρό τα προγράμματα που θα χρησιμοποιούμε δεν θα είναι καν εγκατεστημένα στον υπολογιστή μας αλλά θα τρέχουν σε αυτός τους υπολογιστές κάπου στο πουθενά. Όταν επικρατήσει πλέον το λεγόμενο Cloud Computing και όλα τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε αλλά και αυτά που φτιάχνουμε βρίσκονται σε αυτό το σύννεφο από δικτυωμένους υπολογιστές, θα χρειάζεται πλέον το θρανίο ή το γραφείο σαν φυσικός τόπος? Το πιο απτό παράδειγμα είναι το ίδιο το blog που διαβάζετε, το οποίο δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα που είναι αποθηκεμένο, εκτός του ότι είναι αποθηκευμένο σε κάποιον υπολογιστή που ανήκει στη Google και τον οποίο μας παραχωρεί δωρεάν (χωρίς καν διαφημίσεις).
Ενδιαφέρεται η Google για την Αθήνα? Για την Αρχιτεκτονική? Για τα σχολεία? Πώς μπορεί κανείς να φανταστεί το θρανίο ενός μαθητή την στιγμή που το μόνο που θα χρειάζεται θα είναι ένας κωδικός πρόσβασης? Υπάρχει λόγος να σχεδιάζει κανείς έπιπλα ή ακόμα και τάξεις όταν δεν ξέρουμε καν αν θα χρειάζεται ο μαθητής να πηγαίνει στο σχολείο για να παρακολουθήσει το μάθημα?Αναρωτιέμαι μήπως το σχολείο απλώς θα σταματήσει να παρέχει τον εξοπλισμό που είναι απαραίτητος για την μάθηση, και θα εξειδικευτεί στο να παρέχει έναν χώρο που εμπνέει την μάθηση και στον οποίο ευδοκιμεί η γνώση.

Siobhan Hapaska Land

16 comments:

Anonymous said...

το σχολείο δεν υπάρχει μόνο για παροχή γνώσεων και πληροφοριών, ώστε πολύ εύκολα να φανταζόμαστε την κατάργησή του με όλες τις ηλεκτρονικές εξελίξεις. Νομίζω ότι πιο πολύ απο τόπο γνώσεων είναι τόπος αλληλεπίδρασης ανθρώπων και κοινωνικών επαφών οπότε είναι αναγκαία η ύπαρξη φυσικού χώρου. Εκτός από το θρανίο σαν δομική μονάδα θα σκεφτόμουνα σίγουρα και την αυλή, τους διαδρόμους,και όλους τους δημόσιους χώρους του.(akoma kai tis toualetes)

Anonymous said...

είναι πολύ ενδιαφέρον το θέμα σχετικά με το private και το public. Σε σχέση με την τοποθέτηση μας στο χώρο, πως το θρανίο καθορίζει την σχέση μας προς τον χώρο, τι είναι δικό μας και τι ανήκει σε όλους, και πως το δικό μας έχουμε ανάγκη να το κάνουμε δικό μας γιατι πολύ απλά όλα στα σχολεία είναι modular και όμοια μεταξύ τους. Στο σχολείο που πήγαινα εγώ στο δημοτικό, τα θρανία ήταν όλα σε μια σειρά σε σχήμα Π και ήταν τραπέζια, και ο καθένας απο μας είχε δικό του ντουλάπι που μπορούσε να κλειδώνει και να βάζει τα πράγματά του. Όταν τα θρανία είναι σε διάταξη rows and columns τότε δημιουργείται ένα ψυχολογικό θέμα σε σχέση με το πρώτο και το τελευταίο θρανίο. Η μάθηση και η διδασκαλία βασίζονται σε ένα συστημα αυστηρής ιεραρχίας σε σχέση με αυτόν που είναι σε βάθρο είναι όρθιος και "έχει την γνώση" και αυτούς που κάθονται και περιμένουν να μάθουν, κι αυτοί χωρίζονται σε κατηγορίες καλών μέτριων και κακών. Η σχέση όλων αυτών των στοιχείων και πως διατάσσονται στον χώρο είναι πολύ κρίσιμη την στιγμή που η πληροφορία και η γνώση δεν έχουν μεταξύ τους την σχέση που είχαν παλιότερα. Δηλαδή κάποτε, όταν εμείς πηγαίναμε σχολείο η πηγή πληροφορίας ήταν σχεδόν ταυτόσημη με την πηγή της γνώσης (βλ. καθηγητής, εγκυκλοπαίδεια κλπ) Τώρα η κάθε πληροφορία έχει αμέτρητες πηγές και η γνώση είναι περισσότερο μια ικανοτητα συνδυαστικής αντίληψης και σωστής κρίσης σε σχέση με την αξιοπιστία της πληροφορίας και τελικά ικανότητα επιλογής και διαλογής.
Η μόρφωση είναι κάτι βαθύτερο, δεν ξέρω κατα πόσον το σχολείο όπως είναι τώρα έχει την δυνατότητα να μορφώνει. Πιστεύω πως θα πρέπει να αναπτύξει περισσότερο το ρόλο του να καθοδηγεί και να πληρώνει τα κενά από τις χιλιάδες πληροφορίες. Το σχολείο νομίζω πρέπει να είναι navigator πλέον και provider των βασικών εννοιών, στοιχείων, τόπου και χρόνου σαν σημεία αναφοράς. Η μόρφωση και η καλλιέργεια προκύπτει ποιά από το πόσο ισχυρός είναι ο επεξεργαστής, και σε αυτό πρέπι να επενδύσει το σχολείο κατα την γνώμη μου. Να χτίσει γύρω από το να αναπτύσσονται οι μαθητές ως ισχυροί επεξεργαστές. Επίσης να χτίσει γύρω από το περιβάλλον μέσα στο οποίο οι μαθητές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Γιατι αυτό σιγα σιγα χάνεται, και δεν το λέω σαν αρνητικό. Αλλα το interaction με τους άλλους μέσα σ'ένα σύστημα με πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους θα είναι κάτι απου θα απαιτεί εξάσκηση σε μερικές δεκαετίες από σήμερα και θα έχει άλλα δεδομένα.

Andreas Angelidakis said...

thanks για τα σχόλια dot και kostika. Dot και βεβαία λαμβάνω υπόψη διαδρόμους, αυλές και τουαλέτες, αλλά ίσως στο μυαλό μου τα είχα κατατάξει στα συνδετικά στοιχεία ενός σχολείου και όχι τοσο στα δομικά, αλλά τώρα που το ανέφερες σκέπτομαι ότι η διαφορά είναι ποσοτική: Ένα σχολείο μπορεί να έχει 20 τάξεις, 5 διαδρόμους, 4 σετ από τουαλέτες και 1 αυλή. Kostika πολύ ενδιαφέρουσα η διαφορά Μόρφωσης και Μάθησης.

doxiadis+ said...

Μήπως Ανδρέα σε ένα μέλλον που η μαθήτρια δεν θα ΠΡΕΠΕΙ να παει σχολείο για να μαζέψει γνώσεις, να μπορέσει η αρχιτεκτονική (ή τέλος πάντων κάτι) να την κάνει να ΘΕΛΕΙ να πάει σε έναν τέτοιο κοινό φυσικό (δηλαδή όχι virtual) τόπο; Μήπως πρέπει να αρχίσουμε να φανταζόμαστε όχι κτίρια με τυπολογία φυλακής αλλά μια νέα τυπολογία που να συνδυάζει την αγορά με την αρχαία της έννοια, και τα καλά του shopping mall (δεν μπορεί, κάποια καλά θα έχει και αυτό). Παρεμπιπτόντως το σχολείο ως χώρος μάθησης σε όλα τα επίπεδα της ζωής δεν ορίζεται από τη μάντρα του σχολείου, αλλά διαχέεται σε όλη την πόλη και πέρα από αυτήν. Μήπως αυτό μας λέει κάτι για πιθανές τυπολογίες; Στο κάτω κάτω ο Αριστοτέλης και η παρέα του έκαναν τα μαθήματά τους περιπατώντας στην πόλη, και βλέποντας από πρώτο χέρι τα θέματα για τα οποία συζητούσαν.

Andreas Angelidakis said...

ναι νομιζω το ΠΡΕΠΕΙ και το ΘΕΛΕΙ θα παιξουν βασικο ρολο, οπως και η αποκτηση πραγματικης εμπειριας (σε αντιθεση με την "εικονικη"- ολα εικονικα ειναι βεβαια).

Vinqo Denken said...

i ameriki aftin tin stigmi einai kiriarxos tou digitized culture.
oti den katafere me polemous, diktatories, embargo to katafernei twra.

afto simera mporei na min mas leei tipota, se 25 xronia omws?

se 25 xronia pou den tha iparxei crt, tft, alla ena allo perivalon, ena me emas, synchrono me emas.


tin stigmi pou milame vriskomaste stin fasi web 2.0 (an theorisoume oti gyrw stis arxes twn 90's to web egine commercialy available)

gemizoume to flickr, you tube, kai ola afta ta database me fragments apo tin zoi mas, fantasou ti tha ginei otan ola afta tha einai real time, ena me emas.
isws tote simvei to atixima tis pliroforias pou leei o virilio.

kai ena teleftaio, are we capable of erasing the trace, in this environment?

sorry for da greeknglish...

Andreas Angelidakis said...

Volt εχεις δικιο και δεν ειναι καν θεμα Αμερικη και Εμεις, γιατι και μεις ειμαστε εντελως μερος του EMPIRE. Αυτο που συμβαινει τα τελευταια 5 χρονια ειδικα, ειναι οτι τα παντα συνεχως καταγραφονται, αλλα και καταναλωνονται ασταματητα. Ομως ειμαι παντα της αποψης οτι go with the flow και αμα συμβει το ατυχημα της πληροφοριας ακομα καλυτερα, ουτως η αλλως συμβαινει και τωρα. Σε αυτο το context μονο οι Erasers θα μας σωσουν...

Anonymous said...

Καταρχήν είναι από τα ποιο ενδιαφέροντα θέματα στο blog κατά την γνώμη μου. Πολλά πράγματα ξεκινούν από το σχολείο.
Είναι θλιβερό να μην υπάρχουν βιοκλιματικά κτήρια που να καλιεργούν το υποσυνείδητο των παιδιών για ένα μέλλον όπου η προστασία του περιβάλλοντος θα είναι ο κυρίαρχος στόχος χωρίς την παραμικρή κάμψη της ανάπτυξης. Έναν χώρο που θα τους φέρει ποιο κοντά στην φύση και την δημιουργία και να τους μάθει οτι υπάρχει και άλλος κόσμος πέρα από μια άναρχη τσιμεντούπολη οπού ο καθένας δεν σέβετε τίποτα και κάνει ότι θέλει.
Ένα χώρος οικολογικός, υψηλής τεχνολογίας και αισθητικής, αλλά ταυτόχρονα και απλός. Less is more δηλαδή. Όπου η συνύπαρξη φύσης, κλασικής μάθησης και ηλεκτρονικών υπολογιστών θα είναι ιδανική.
Η τεχνολογία πλέον στην μάθηση είναι αναγκαία γιατι υπάρχουν πολλαπλές πηγές για ένα θέμα πέρα από το ένα και μοναδικό βιβλίο ανα μάθημα που μοιράζουν στα σχολεία τα οποία συνήθως αναννεώνονται σε πολύ αραιά διαστήματα (τουλάχιστον στην εποχή μου) και κατευθύνουν τους μαθητές μονόπλευρα χωρίς να του αναπτύσουν την κρίση του όσο θα έπρεπε.
Φαντάζομαι τα θρανία του μέλλοντος να έχουν στο πάνω μέρος μια ανθεκτική οθόνη επαφής όπου θα μπορούν οι μαθητές να γράφουν και να σβήνουν όποτε και ότι θέλουν, να σερφάρουν στο ιντερνετ. Και επειδή ένα τέτοιο έπιπλο θα ήταν στην ιδιοκτησία του σχολείου, να μπορεί κάποιος να αποθηκευσει το περιεχόμενο του σε κάποιο usb flash ή να το σώσει στο διαδίκτυο σε κάποιο λογαριασμό του ή να μεταφέρει το περιεχόμενό του σε κάποιο PDA όπου θα συνεχίσει την μελέτη του στο προαύλιο του σχολείου. Το θρανίο θα μπορούσε ανα πάσα στιγμή να χρησιμοποιηθεί και ως συμβατικό γιατι ποτέ κατά την γνώμη μου δεν μπορεί να πάψει εντελώς η συμβατική μορφή μάθησης. Δεν μπορεί να μην ξέρει κάποιος να γράφει και να πληκτρολογεί μόνο, όπως και κάνενας αρχιτέκτονας δεν έμαθε να σχεδιάζει κατευθείαν σε Η/

Anonymous said...

einai pleon dedomeno pos to diadiktio einai enas dimosios xoros.O kathenas dimosieuei ton eauto tou kai exei tin eukairia na erthei se epafi me allous.Mia prosopiki epafi meso graptou logou,eniote exodas paralila dipla mia kartela me prosopika stixeia.H exomiosi tis prosopikis epafis diladi oso paei kai exelisete...H anthropini epafi se ena astiko perivalon einai idi diastsopoiimeni , i prosopikothta toy atomou periplekete olo kai perissotero kai i epafi , epikoinonia ginete pio diskoli. To flow leei psifiopoiisi tis epikinonias diladi peretero apomakrinsi tou atomou apo ti fisi.Telika kitontas mprosta i stasi go with the flow einai i katallili? (aplos paratheto enan provlimatismo)(telika i diafimisi tou whiskyou einai petiximeni)

Andreas Angelidakis said...

το flow νομιζω λεει περισσοτερες επιλογες και νεοι τροποι επικοινωνιας οι οποιοι καμια φορα μας κανουν αντικοινωνικους αφηρημενους abstract και πολλα αλλα. Δεν νομιζω οτι η συγχρονη επικοινωνια εχει καμια σχεση με την απομακρυνση απο τη φυση, αυτο εχει ηδη συμβει με την βιομηχανικη επανασταση. Νομιζω οτι το χαρακτηριστικο αυτης της εποχης ειναι το sharing, δηλαδη το να μοιραζομαστε πραγματα και εμπειριες και γνωση αλλα και οτιδηποτε ανουσιο μπορει να ενδιαφερει καποιον αλλο. Οταν λεω "go with the flow" εκφραζω την καθαρα προσωπικη μου σταση, δεν ειναι συνταγη για καποιου ειδους επιτυχια ουτε μια γενικη αποψη για το πως πρεπει να λειτουργει ο κοσμος. Απλα με ενδιαφερει το οτιδηποτε καινουργιο, ακομα και αν ειναι χειροτερο απο το παλιο, γιατι με ενδιαφερει λιγοτερο το αποτελεσμα και περισσοτερο η εμπειρια.

Anonymous said...

...όπως και στην μάθηση περισσότερο έχει ουσία η διαδικασία-εμπειρία παρά το αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα έχει σχέση με το τι τελικά θα κάνει και πως θα χειριστεί ο αποδέκτης τις εμπειρίες αυτές σαν σύνολο... πραγματικά δεν το γνωρίζουμε και ίσως και να μην ενδιαφέρει. Ενώ η διαδικασία είναι αυτή που τον διαμορφώνει ουσιαστικά.

Anonymous said...

To flow leei psifiopoiisi tis epikinonias diladi peretero apomakrinsi tou atomou apo ti fisi.

pia fisi? mas anoigete mia kainuria diastasi. einai san na mas edwse i fisi matakia, kai emeis na ta kleinoume, legontas oti emeis genithikame tifloi. kai to internet alli mia fisi tou anthropou einai, alli mia diastasi, pou afti tin stigmi tin xwrizei ena pliktrologio, mia othoni,, ena interface. an i zwi sta 24 frame arxise stis arxes tou aiwna, des poso grigora perasame ston kathodiko swlina CRT, poso sintoma ton afisame pisw gia ta TFT. H eksafanisi tis othonis (giallinos toixos) enai para poly konta, kai tote einai pou to pragmatiko panigiri tha arxisei...

Anonymous said...

welcome the 3d browser

www.3b.net

Anonymous said...

Ένα θέμα που, κατά τη γνώμη μου, προκύπτει στη συζήτηση για το σχολείο (το virtual ή ως φυσικό χώρο) είναι κι αυτό της πειθαρχίας. Ξέρω, λέξη ταμπού, που σχετίζεται όμως ιδιαίτερα με τη διαδικασία της μόρφωσης.
Αναρωτιόμουν: αν οι μαθητές καταστούν απομακρυσμένοι χρήστες της βάσης δεδομένων που θα είναι το σχολείο τους, με ποιο τρόπο θα τηρείται η τακτική τους συμμετοχή;
Αυτό που βρίσκεται πιο ηχηρά ανάμεσα στον άυλο και στον φυσικό σχολικό χώρο δεν είναι ο τρόπος διδασκαλίας αλλά το ζήτημα της πειθαρχίας - με την έννοια της εκούσιας συμμετοχής. Τι λέτε;

Andreas Angelidakis said...

Οντως η πειθαρχεια ειναι ενα μεγαλο και πολυ ενδιαφερον ζητημα στο σχολειο, και πιο πολυ αναφερθηκα αφηρημενα στο ποστ για την Ταξη, και με τα σχεδια με τις παραταξεις θρανιων και τα θρανια σε στοιβες. Το μονο παραδειγμα που μπορω να σκεφτω ειναι το Summerhill οπου δινει τεραστιες ελευθεριες στα παιδια, και οταν εχουν μαθητες που δεν ξεκινησαν εκει αλλα που κανουν transfer απο αλλα συμβατικα σχολεια, κυριολεκτικα τα σπανε ολα και δεν σεβονται κανενα απο τους κανονισμους του σχολειου επειδη κανεις δεν τους επιβαλλει. Τα αλλα ομως παιδια που εχουν εξ αρχης δουλεψει με το summerhill δεν εχουν καθολου προβλημα στην αυτοπειθαρχια. Μαλλον η αντιληψη της κινωνικης συμπεριφορας πρεπει να διδασκεται με σωστο τροπο απο το νηπιαγωγειο.

Vinqo Denken said...

μα οποιος θελει να μαθει, θα μαθει.
η πειθαρχια ερχεται μεσα απο το ιδιο το ατομο, και καλιεργειται απο το οικογενιακο του περιβαλλον.