Thursday, March 08, 2007

Αντέχει μια Christiania η Αθήνα;



Η Christiana είναι μια κεντρική περιοχή της Κοπενχάγης πρώην στρατόπεδο που καταλήφθηκε πρίν τρίαντα περίπου χρόνια από κάποιους εναλλακτικούς κατοίκους της Δανέζικης πρωτεύουσας. Με άξονα την ανοχή, την ομόφωνη Δημοκρατία, την παύση ιδιοκτησίας και την κοινωνική αλληλεγγύη στήθηκε μια ιδιότυπη ουτοπία που κρατιέται ζωντανή σχεδόν 40 χρόνια. Το πείραμα αυτό απέκτησε ειδικά προνόμια στα όρια του Δανέζικου κράτους και το δικαίωμα αυτοδιαχείρισης. Οι πρόσφατες ταραχές πυροδοτήθηκαν από την απόφαση της κυβέρνησης να ιδωτικοποιήσει την ακίνητη περιουσία και να επιτρέψει τις αγοραπωλησίες ακινήτων στην περιοχή πράγμα που μέχρι τώρα απαγορευόταν.
Στην Christiana επιτρέπεται η χρήση μαριχουάνας και απαγορεύονται τα σκληρά ναρκωτικά, τα όπλα , κάθε μορφή βίας και ή αγοραπωλησία ακινήτων.


Μια άλλη ουτοπική οικιστική ανάπτυξη που συναντιέται ακόμα είναι τα κιμπούτζ στο Ισραήλ. Φτιαγμένα από Εβραίους εκδιωγμένους από την τσαρική αυτοκρατορία στις αρχές του 20 αιώνα και βασισμένα σε μαρξιστικές ιδεολογίες τα κιμπούτζ των σιωνιστών ήταν ο θεμέλιος λίθος για τη δημιουργία του σημερινού κράτους του Ισραήλ.

Αρχές των κιμπούτζ πέρα από την κοινοβιακή συνύπαρξη των ατόμων ήταν και η δίκαιη κατανομή του πλούτου του κιμπούτζ στους κατοίκους του, αλλά και η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μακριά από τους γονείς. Σήμερα ένα -ένα τα κιμπούτζ μετετρέπονται σε μοσάβ οικοδομικούς συνεταιρισμούς βασισμένους στην συνιδιοκτησία που επιτρέπουν πλέον την αγοραπωλησία ακινήτων.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_25/02/2007_217274



Στον αντίποδα αυτών των οικιστκών και κοινωνικών πειραμάτων είναι οι πρώτες πόλεις του new urbanism, αλλά και οι κλειστές πόλεις (gated communities) που αναπτύχθηκαν σύμφωνα με αυτά τα πρότυπα. Με μια αισθητική νεορομαντική, νεοπαραδοσιακή αναπτύχθηκαν πόλεις με προτεραιότητα τον άνθρωπο όπως προφασίζονται. Η κοινή αισθητική και γενικά οι κανόνες συμπεριφοράς των κατοίκων σε σχέση με την πόλη διαφύλαξαν την ομοιογένεια τόσο στο αισθητικό κομμάτι , αλλά κυρίως και στο κοινωνικό. Οι πόλεις αυτές έγιναν για λευκούς πλούσιους Αγγλοσάξονες.
http://www.seasidefl.com

Η αυτο-ghetto-ποίηση έγινε προϊόν προς πώληση. Ο κόσμος αρέσκεται να συνυπάρχει με όμοιούς του και φοβάται το ξένο.


Η Αθήνα είχε μια κοινωνική διαστρωμάτωση κατακόρυφη όπου στα υπόγεια έμεναν μετανάστες από την επαρχία . Στους μεσαίους ορόφους έμεναν μεσαία εισοδήματα κυρίως υπάλληλοι και στα ρετιρέ η "καλή κοινωνία". Αυτή ήταν η διαστρωμάτωση σχετικά σε όλες τις περιοχές μέχρι το 1970 όπου άρχισαν να αναπτύσσονται ραγδαία τα προάστια όπου ο πληθυσμός χωρίστηκε ξανά σε σχέση με το εισόδημά του στα δυτικά και στα νότια και βόρεια προάστια αφήνοντας σιγά- σιγά το κέντρο στους μετανάστες. Τον κύκλο αυτό τον έχουν περάσει και άλλες μητροπόλεις αλλά επειδή προηγήθηκαν μερικές εκδοχές είναι διαφορετικές. Για παράδειγμα στο Παρίσι ο πρώτος όροφος ήταν ο πιο ακριβός και η σοφίτα το πιο ευτελές διαμέρισμα κι αυτό γιατί δεν υπήρχε ανελκυστήρας στα παλιά κτίρια. Το Παρίσι αυτή τη στιγμή έχει περιθωριοποιήσει τους μετανάστες , αλλά ακριβώς ανάποδα, δηλαδή έχει εκτοπίσει τους μετανάστες στις νέες πόλεις δορυφόρους αφήνωντας το κέντρο "καθαρό" για τους τουρίστες.


Η λογική της συμβίωσης με διαφορετικά κοινωνικά στρώματα σιγά-σιγά εξαλείφεται. Ισχυροποιείται ο φόβος για το ξένο, το αλλιώτικο και η λογική του consensus αγνοείται. Η κάθε τάξη υπερασπίζεται και διεκδικεί μονάχα για αυτή αδιαφορώντας για το κοινό καλό. Η Δημοκρατία εξαγοράζεται και μετατρέπεται σε όπλο των ισχυρών για να περάσουν το συμφέρον τους.
Τα νέα ghetto (Μενάνδρου -Σοφοκλέους) ,(Ζεφύρι) βρίσκονται σε περιοχές χωρίς πολιτικό κόστος. Ναρκομανείς -μετανάστες-αθίγγανοι και ανόργανη βρώμικη ύλη όπως λύματα και σκουπίδια "μεταφέρονται" σε περιοχές με λίγη αντίδραση, σε περιοχές που δεν θα πάνε κάμερες με αγανακτισμένους πολίτες.


2 comments:

Andreas Angelidakis said...

cool, και βεβαια μην ξεχνατε τα ghetto οπως Εκαλη, Βουλιαγμενη κλπ. Στη Βουλιαγμενη για παραδειγμα ο δημος εχει οργανωσει τους δημοσιους χωρους ετσι ωστε να "απαγορευεται" σε οποιον δεν εχει πληρωσει το εισητηριο για την πλαζ να κατσει καπου, με γελοιες τεχνικες οπως περιφραγμενα γκαζον. Παντως ειναι εξαιρετικα ενδιαφερον ο παραλληλισμος gated community και hippie retreat, ειναι σαν να λεμε οτι η Εκαλη ειναι τα Ματαλα για τους πλουσιους.

Anonymous said...

η ερώτηση έπρεπε να ήταν "Αντέχει η Christiania μια Αθήνα" ?

οι όροι υπο τους οποίους λειτουργούσε η Christiania παρέπεμπαν περισσότερο σε πόλη παρά η Αθήνα, με την παράλληλη συμβίωση, που βαφτίζει ελευθερία την ανοργανωσιά και την έλλειψη στοιχειωδών υπηρεσιών.